هنرمندی که بر دلها حکومت میکرد

وقتی سخن از آواز و آوازخوانی بمیان می آید کمترکسی است که نام -ام کلثوم- را بر زبان نیاورد شخصیتی که تا بی نهایت نامش برتارک آسمان هنر خواهید درخشید زمانی که به دبستان میرفتم در بین راه از رادیوی قهوه خانه نزدیک منزل ما صدای ملکوتی و حزن انگیز او را می شنیدم هرچند معنای کلامش را نمیفهمیدم آنقدر به آوازش علاقه مند شدم که سعی به فراگیری زبان عربی نمودم هر چند تا به امروز هم بطورکامل یاد نگرفتم .
ام کلثوم معروف به کوکب الشرق -ستاره شرق- در سال 1904 در استان -الدقهلیه- در شمال شرقی دلتای نیل زاده شد نام حقیقی وی فاطمه ابراهیم البلتاجی و دختر ابراهیم البلتاجی یک مبلغ دینی روستایی بود در حالي که سيزده سال بيشتر نداشت به همراه پدرش در روستاها مي گشت و تواشيح ديني و شعرهاي عارفانه مي خواند. صوت ملکوتی ام کلثوم در همين ايام توسط اساتيد فن، کساني چون شيخ ابوالعلاء محمد و شيخ زکريا احمد شناسايي شد. در سال 1923 روستا را ترک کرد و راهي قاهره گردید تا آواز را بصورت حرفه ای دنبال کند و شروع به آوازخوانی کرد و ترانه هاي بسياري از خود به جاي گذاشت. برخي از اين شعرها را بدون موسيقي مي خواند و به همين دليل در ميان صداي زنان، چهره اي شناخته شده گشت لیکن خواندن وی از نظر هنری هنوز به کمال نرسیده بود. ام کلثوم در قاهره در محضر اساتید بزرگ آن زمان به یادگیری آواز و ادبیات عرب پرداخت ودر اندک زمانی شهرتش از مصر به دیگر کشورهای عربی گسترش یافت برخی در باره او و صوت بهشتی و محسور کننده اش میگویند یکی از دلایل شکست ارتشهای عرب از اسراییل همانا محسور شدن سربازان عرب توسط آواز ام کلثوم می باشد اشعار آوازهای ام کلثوم عاشقانه - ملی گرایانه- کلاسیک و یا مذهبی بود یکی از معروف ترین آثار وی ترانه - الحب و یعشق کل جمیل- میباشد که همه ساله در موسم حج بارها و بارها از رادیوهای عربی پخش میشود ام کلثوم در3 فوریه 1975 در قاهره درگذشت تشیع جنازه میلیونی و وداع اشک بار مردم با وی یکی از شورانگیزترین و مردمی ترین مراسم بزرگداشت میباشد ام کلثوم در سالهای پایانی زندگی بسیارگوشه گیر بود و بندرت مصاحبه میکرد ام کلثوم در بیش از شصت سال فعالیت هنری صدها ترانه و آواز خواند و درچند فیلم هم بازی کرد ام کلثوم در آخرین پنجشنبه شب در هر ماه در کناررود نیل کنسرت داشت و مشتاقان صدای او که موفق بحضور در سالن نمیشدند در بیرون از سالن تجمع میکردند یکی دیگر از زیباترین آثار ام کلثوم ترانه -انت عمری - است که شعر آن از- احمدشفیق کامل- و تنظیم آهنگ از استاد- محمدعبدالوهاب - می باشد که بنظر من زیباترین ترانه عاشقانه است بعضی از صاحبنظران شخصیت ام کلثوم را با- گرتاگاربو- هنرپیشه معروف هالیوود در دهه سی و چهل مقایسه میکنند زنده یاد ام کلثوم از ازدواجش صاحب فرزند نشد و همانگونه که ذکرکردم در سال 75 میلادی در قاهره چشم از جهان فروبست
چندین روز پیش از مرگ این هنرمند بی نظیر رادیو قاهره یک اکیپ در جلوی بیمارستانی که وی بستری بود مستقر کرد که ساعت به ساعت وضعیت سلامتی او را بصورت مستقیم گزارش میداد بعدازظهر روزی که ام کلثوم وفات کرد از خرمشهر به آبادان برمی گشتم از مینی بوس که پیاده شدم دوستی را دیدم که اشک میریخت پرسیدم چی شده جواب داد کوکب الشرق دیگر هرگز نخواهد خواند امروز سی ویک سال از درگذشت ام کلثوم میگذرد ولی صدای او همچنان زنده است. این هم قطعه ای از ترانه - انت عمری -
قد ایه من عمري قبلك راح وعدّى
يا حبيبي قد ايه من عمري راح
ولا شاف القلب قبلك فرحة واحدة
ولا داق في الدنيا غير طعم الجراح
ابتديت دلوقت بس أحب عمري
ابتديت دلوقت اخاف لا العمر يجري
كل فرحه اشتاقها من قبلك خيالي
التقاها في نور عنيك قلبي وفكري
يا حياة قلبي يا أغلى من حياتي
ليه ما قابلتش هواك يا حبيبي بدري
اللي شفته قبل ما تشوفك عنيه
عمر ضايع يحسبوه إزاي عليّ
انت عمري اللي ابتدي بنورك صباحه